دکتر قریب یکی از سه شخصیت تاثیرگذار

در تاریخ پزشکی معاصر ایران

سخنرانی پروفسور حسین قریب، استاد کالج پزشکی مایو کلینیک آمریکا و فرزند ارشد زنده یاد دکتر محمد قریب با عنوان «آموزش پزشکی در ایران» در سالن شهید پیرویان بیمارستان دکتر شریعتی با استقبال کم نظیر اساتید، دانشجویان و پژوهشگران مواجه شد.

به گزارش سرویس علمی ایسنا، پروفسور حسین قریب پس از سخنرانی علمی خود در سالن پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران در خصوص کنترل و درمان بیماری های تیروئید، سخنان خود را تحت عنوان سیر تحول تاریخ پزشکی ایران در سالن شهید پیرویان در جمع کثیری از اساتید، مدیران، دانشجویان و پژوهشگران بیمارستان شریعتی آغاز کرد و گفت: اگر بخواهیم تاریخ 150 سال اخیر پزشکی را محور سخنرانی امروز قرار دهیم، قطعا نیاز به ساعات و جلسات متمادی در این زمینه داریم اما آنچه که امروز می خواهیم در خصوص آن صحبت کنیم خلاصه ای از سیر تحول تاریخ پزشکی تا به امروز است که دکتر شمس طریقت تربقان نیز به بسیاری از این مطالب در کتاب 700 صفحه ای خود اشاره کرده است، می خواهیم از اشخاصی صحبت کنیم که که نام آنها همیشه در کتاب تاریخ پزشکی ایران جاودانه است.

دکتر قریب با اشاره به سه تن از تاثیرگذارترین افراد در تاریخ پزشکی ایران گفت: اولین شخص یک نخست وزیر مقتدر است که با تاسیس مدرسه دارالفنون قدم اول را در زمینه آموزش در کشور نهاد؛ امیر کبیر با تاسیس مدرسه دارالفنون در ایران اقداماتی نظیر برپایی نظم و آسایش در مملکت، وضع قوانین جدید در ادارات و انتشار روزنامه وقایع اتفاقیه را در کارنامه زندگی خود دارد که مورد حسادت رقبای آن زمان خود قرار گرفت و در حمام فین کاشان درست چند روز قبل از افتتاح رسمی مدرسه دار الفنون کشته شد. دومین شخصی که در تاریخ علم پزشکی تاثیر گذار بوده است، "چارلزاوبرلن" نام دارد و سومین نفر، دکتر محمد قریب، پدر بزرگوار بنده است.

وی جزئیاتی در خصوص دارالفنون اضافه کرد و ادامه داد: دارالفنون در سال 1231 تاسیس شد. معلمان اولیه آن فرانسوی و اتریشی بودند. 150 سال پیش 267 محصل وارد دارالفنون شدند و در رشته های مختلفی از جمله پزشکی، مهندسی، ادبیات و غیره به تحصیل پرداختند و 110 سال پیش هزار و 100 نفر هر ساله از دارالفنون فارغ التحصیل می شدند. در سال 1308 این مدرسه بازسازی شد. در سال 1367 به عنوان یک محیط تاریخی محسوب و در سال 1375 برای همیشه درهای آن بسته شد. در سال های 1300 تا 1320 اتفاقاتی افتاد که رشته های پزشکی از دارالفنون جدا شد.

فرزند ارشد دکتر محمد قریب در خصوص تاسیس دانشگاه تهران تصریح کرد: «آندره گدار» معمار فرانسوی که در آن زمان ریاست موزه ملی ایران باستان را برعهده داشت، نقشه دانشگاه تهران را کشید و دانشگاه در 15 بهمن ماه سال 1313 افتتاح شد و دکتر علی اصغر حکمت ریاست آن را بر عهده گرفت و در بدو تاسیس دانشکده پزشکی فعالیت خود را شروع کرد.

استاد کالج پزشکی مایو کلینیک آمریکا، "چالز اوبرلن" را دومین فرد موثر در علوم پزشکی ایران معرفی کرد و افزود: چارلزاوبرلن مدتی ریاست دانشگاه تهران را بر عهده داشت و خدمات فراوانی به پزشکی ایران و تحولات بنیادی در آن کرد. وی دانشگاه را به چهل کرسی تقسیم کرد که 28 تای آن دانشکده پزشکی و مابقی داروسازی، دندان پزشکی و غیره بودند، تغییرات ساختاری در کادر آموزشی بیمارستان های تهران و از همه مهمتر پنی سیلین، د د ت برای ریشه کن کردن مالاریا و یک کیت برای آزمایش خون را با خود به ارمغان آورد.

وی ادامه داد: وی در بدو ورود خود یک سری از افراد تحصیل کرده در اروپا را همچون دکتر محمد قریب (پزشک اطفال)، دکتر غلامحسین مصدق (زنان)، دکتر فرهاد (رادیولوژی)، دکتر شمس(چشم)، دکتر ملکی (پوست) و دکتر ادیب، عزیزی و اقبالی(داخلی) را به دانشکده پزشکی دعوت کرد.

دکتر حسین قریب بخش دیگر سخنرانی خود را به سومین فرد تاثیرگذار بر پزشکی ایران اختصاص داد و گفت: مرحوم دکتر محمد قریب، پدر بزرگوار بنده در سال 1288 در یک خانواده مذهبی در تهران متولد شد. پدرش مرحوم علی اصغر از مردم گرکان از توابع آشتیان بود. دوران تحصیل را در دارالمعلمین گذرانید و در سال 1307 در زمره نخستین گروه دانشجویان ایرانی بود که برای ادامه تحصیل در رشته پزشکی به فرانسه رفت. وی در پایان سال اول در شهر رن فرانسه موفق به دریافت جایزه لابراتور تشریح دانشکده پزشکی شد.

پس از گذراندن دوره سربازی در سال 1319 به عنوان دانشیار طب اطفال در دانشگاه به فعالیت علمی مشغول شد. در ابتدا به مدت 12 سال در بیمارستان رازی اداره بخش اطفال را بر عهده گرفت، سپس به بیمارستان هزار تختخوابی رفت و در آنجا بخش اطفال را راه اندازی کرد. در سال 1348 با همکاری دکتر حسن اهری، اولین بیمارستان تخصصی کودکان (مرکز طبی کودکان) را تاسیس کرد و پس از مرگ تراژیک دکتر اهری، ریاست آن مرکز را بر عهده گرفت.

فرزند دکتر قریب با اشاره به برخی افتخارات پدرش گفت: دکتر قریب در سال 1321 موفق به دریافت نشان عالی دولت فرانسه شد و در سال 1350 به عضویت هیأت مدیره انجمن بین‌المللی بیماری‌های کودکان در آمد. در طول سالهای فعالیت علمی خود در کنگره‌های بین‌المللی در کشورهای مختلف از جمله فرانسه، آمریکا، کانادا، ژاپن، ترکیه و اتریش شرکت کرد و عضویت چندین مجمع علمی بین‌المللی را برعهده داشت. ایشان اولین تعویض خون را در ایران انجام دادند و از بنیانگذاران انتقال خون در ایران بودند.

وی با بیان شیوه تدریس منحصر به فرد دکتر قریب که مورد علاقه همه دانشجویان ایشان بود، گفت: شیوه تدریس دکتر قریب از گچ و تخته شروع می شد و تا معاینه بیمار در حضور دانشجویان ادامه می یافت. در حین معاینه بیماران کنار شاگردانش قرار می گرفت و از نزدیک بر کار آنها نظارت می کرد.

دکتر قریب افزود: مرحوم پدرم در حین فعالیت ها علمی فعالیت سیاسی و اجتماعی نیز داشت به گونه ای که بارها در کلاس درس به اقدامات رژیم شاه انتقاد کرد و پس از واقعه 28 مرداد 32 نیز به دنبال امضاء یک بیانیه به همراه 10 تن دیگر از اعضاء هیئت علمی دانشگاه به دستور شاه از دانشگاه اخراج شد و این موضوع باعث افزایش محبوبیت ایشان در بین دانشجویان و جامعه دانشگاهی شد.

عضو وابسته دانشگاه علوم پزشکی تهران به شعار قلبی دکتر قریب اشاره کرد و گفت: دکتر قریب، «خدمت به خلق برای رضای خالق» را در تمام عمر سرلوحه زندگی خود قرار داده بود و به آن عمل می کرد. مرحوم دکتر قریب در سال 1351 بیمار شد که بعدها تشخیص سرطان مثانه داده شد و اقدامات درمانی در ایران و آمریکا انجام شد که تأثیر چندانی بر بیماری ایشان نداشت و سرانجام در روز سه شنبه اول بهمن ماه 1353 در بیمارستان مرکز طبی کودکان - محل خدمت خود - دارفانی را وداع گفتند و طبق وصیت خودشان در قبرستان شیخان قم به خاک سپرده شدند.

به گزارش پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم در پایان این مراسم دکتر قریب با ابراز خرسندی که نام پدرش تا همیشه بر کتاب تاریخ پزشکی حک شده است و جاودان باقی خواهد ماند، گفت: خوشحال هستم که امروز در جایگاهی ایستاده ام و در دانشگاهی حضور دارم که پدرم زحمات زیادی برای شکوفایی اش کشیده است و ایران امروزه در جهان حرفهایی برای گفتن دارد، تعداد دانشجویان پزشکی از 1400 نفر به 18 هزار نفر رسیده است و تعداد دانشکده های پزشکی از 13 به بیش از 100 رسیده است و این باعث افتخار هر دانشگاه تهرانی است.

دکتر احمد رضا سروش، رییس بیمارستان شریعتی هم ضمن خوشامدگویی به دکتر قریب اظهار کرد: امروز بیمارستان شریعتی میزبان دانشمندی است که خدمات ارزنده ای به علم پزشکی کرده است و همه ما مدیون زحمات ایشان و پدر بزرگوارشان هستیم و بنده به عنوان رییس این بیمارستان و از طرف همه اساتید افتخار می کنم که میزبان ایشان هستم. مطالبی که امروز دکتر حسین قریب در خصوص تاریخ علم پزشکی ایران و تاریخ این دانشگاه بیان کردند، یاد آور گذشتگان و بزرگانی است که نه تنها در راه پزشکی بلکه در راه علم در ایران و جهان قدم های موثری برداشته اند و دانش امروز ما بر پایه تلاش های آنهاست.

گفتنی است، پروفسور دکتر حسین قریب، استاد کالج پزشکی مایوکلینیک آمریکا، عضو بورد طب داخلی و بورد فوق تخصصی غدد درون‌ریز و متابولیسم آمریکا، رئیس درمانگاه تیروئید بخش غدد درون‌ریز کلینیک و بنیاد مایو، مشاور گروه پزشکی داخلی بخش غدد، دیابت، تغذیه و متابولیسم کالج پزشکی مایو کلینیک، رئیس کمیته آموزش مداوم پزشکی (CME) و عضو انجمن فارغ التحصیلان دانشگاه میشیگان است.

دکتر قریب در سال 2004 به عنوان استاد برجسته کالج غدد درون‌ریز و متابولیسم آمریکا شناخته شد و جایزه برتر پزشکی لاریت کالج پزشکی مایو کلینیک را دریافت کرد.

دریافت جایزه در رشته غدد درون‌ریز دانشگاه علوم پزشکی شیراز در سال 1384، جایزه پزشکی بین المللی در سال 2006، استاد برجسته کالج پزشکان آمریکا در سال 2006، استاد افتخاری دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1387، دریافت جایزه برتر انجمن غدد درون ریز و متابولیسم برزیل در سال 2009، جایزه پزشک برتر انجمن غدد درون ریز و متابولیسم در سال 2010 از جمله افتخاراتی است که دکتر حسین قریب در کارنامه خود دارد.